درمان سنگ کليه

,سنگ کليه
درمان سنگ کليه به روش طب سنتي

منبع : وبسايت شيعه طب
خاطره يک درد شديد و ناتوان کننده، چيزي است که نگراني دايمي از تکرار اين وضعيت را در ذهن بيماراني که يک بار به مصيبت سنگ کليه گرفتار شده اند؛ زنده نگه مي دارد. امّا نبايد نگران باشيد؛ با روشهاي ساده درماني طبّ سنّتي، هم درد به راحتي درمان مي شود و هم عامل ايجاد درد، يعني سنگ کليه.


انواع سنگ کليه
1- سنگ هاي کلسيمي: حدود 80-75 درصد سنگ هاي کليوي را تشکيل مي دهند و به طور عمده از جنس اگزلات کلسيم - و با شيوع کمتر از جنس فسفات کلسيم - هستند.
2- سنگ هاي شاخ گوزني يا Struvite: که معمولاً در زمينه عفونت هاي مزمن کليوي به وجود مي آيند.
3- سنگ هاي اسيد اوريکي.
4- سنگ هاي سيستئيني.
عوامل زمينه ساز سنگ کليه
1- کمي تحرّک: به ويژه در بي حرکتي هاي شديد مثل بيماران بستري، بيماران دچار ضايعات نخاعي و ... باعث افزايش برداشت کلسيم از استخوان ها مي شود. اين مسأله از سويي باعث تحليل تدريجي استخوان ها و بروز پوکي استخوان مي شود و از سوي ديگر، کلسيم اضافه اي که به اين ترتيب وارد خون مي شود؛ سطح کلسيم ادرار را افزايش داده زمينه را براي تشکيل سنگ هاي کليوي فراهم مي کند.
2- مشکلات تغذيه اي:
1- 2- مصرف غذاهايي که دفع ادراري اگزلات را زياد مي کنند: آجيل هاي بوداده، انواع شکلات، چاي، نوشابه هاي کولا، اسفناج، بادام زميني و ....
2- 2- مصرف زياد نمک: که باعث افزايش دفع ادراري کلسيم مي شود.
3- 2- مصرف زياد پروتئين هاي حيواني(انواع گوشت، لبنيات و تخم مرغ): اين موادّ غذايي، دفع کلسيم، اگزلات و اسيد اوريک را افزايش مي دهند و احتمال تشکيل هر دو نوع سنگ کلسيمي و اسيد اوريکي را زياد مي کنند.
4- 2- مصرف کم فيبر: يا به زبان ساده همان غذاهاي گياهي؛ چرا که مصرف زياد ميوه و سبزيجات، کاهش خطر تشکيل سنگ هاي کليوي را به دنبال دارد.
3- کم شدن حجم ادرار: به دليل فعّاليت هاي سنگين و تعريق زياد، روزه داري و ....
4 - مصرف الکل: که در ادمه توضيح مبسوطي در مورد آن خواهيم داد.
5- يبوست: که بدون ترديد از مهمترين دلايل شيوع سنگ هاي کليوي است که متأسّفانه تقريباً هيچ گاه به آن توجّهي نمي شود.
6- عفونت هاي مزمن کليوي: که چنان که گفتيم زمينه را براي تشکيل سنگ هاي شاخ گوزني فراهم مي آورند.
7 - ساير علل: مثل پرکاري تيروئيد، بعضي بيماري هاي نادر ژنتيکي و ....
علايم سنگ هاي کليوي
بيماران مبتلا به سنگ هاى کليه معمولاً با دوره هاى درد شديد، پيچشى و متناوب که هر چند دقيقه يک بار مى گيرد و ول مى کند، مراجعه مى کنند. درد معمولاً ابتدا در ناحيه پهلوها و پشت، درست پايين دنده ها، ظاهر مى شود که به تدريج به کشاله ران و ناحيه تناسلى انتشار مى يابد و با دفع سنگ، درد بيمار متوقف مى شود. بيماران به دليل فعاليت دستگاه عصبى خودمختار (سمپاتيک) پوست سرد، تعريق و حالت تهوع دارند. اکثر بيماران خون در ادرار دارند که ممکن است ميکروسکوپى باشد و تنها با آزمايش ادرار مشخص شود يا کاملاً ادرار، کدر يا تيره به نظر آيد. اين علايم به دليل ايجاد انسداد در مسير خروج ادرار به وجود مي آيند. بنابراين تا وقتي که سنگ، مسير ادراري را به طور نسبي يا کامل دچار انسداد نکند؛ مي تواند بدون علامت باشد و اين به آن معناست که ممکن است بسياري از ما سنگ کليه داشته باشيم ولي از آن بي خبر باشيم. همچنين ممکن است سنگ هاي کليوي به صورت دوره اي به وجود بيايند؛ حلّ و دفع شوند و سنگ هاي جديدي تشکيل شوند بدون آنکه شخص از آنها اطّلاعي داشته باشد. در اين گونه موارد شخص ممکن است گهگاه احساس سنگيني، گزگز يا دردهاي خفيف کليوي داشته باشد.




شيوع
بيشترين شيوع سنگ کليه در گروه سنى 18 تا 45 سال ديده مى شود. معمولاً بزرگسالان بالاى 30 سال از هر دو جنس (زن و مرد) مبتلا مى شوند اما شيوع سنگ کليه در مردان 5 تا 10 برابر بالاتر است. ميزان بروز سنگ هاى کليوى در کشورهاى توسعه يافته بيشتر است که به دليل مصرف زياد پروتئين همراه با رژيم غذايى کم فيبر است. چهل درصد بيماران مبتلا به اولين حمله سنگ کليه در عرض 2 تا 3 سال دچار يک حمله مجدد مى شوند و 75 درصد مبتلايان نيز در عرض 7 تا 10 سال دچار عود مى شوند.
تشخيص و درمان در طبّ کلاسيک
تشخيص سنگ کليه عمدتاً براساس علايم باليني، آزمايش ادرار، عکس ساده شکم يا سونوگرافي انجام مي شود.
درمان هم شامل تجويز داروهايي براي کاهش درد، شل کردن عضلات حالب(براي حرکت سريعتر سنگ)، تجويز داروهاي حل کننده سنگ، سنگ شکن و نهايتاً جرّاحي است.
نکته هاي پيشگيرانه و درماني بر اساس رويکرد طبّ سنّتي
اگر چه سنگ هاي کليه، انواع مختلف و بالطبع روشهاي گوناگوني براي پيشگيري و درمان دارند؛ ولي نکات ذيل را به عنوان نکاتي عمومي، ساده و قابل اجرا در 3 بخش ذکر مي کنيم.
الف - کنترل درد: شايد براي بيماري که دچار سنگ کليه است هيچ چيزي مهمتر از کنترل درد شديدش نباشد؛ دردي که گاه به مسکّن هاي تزريقي مخدّر مانند مورفين نيز به خوبي پاسخ نمي دهد؛ امّا طبّ سنّتي براي اين مشکل راه حل هاي ساده اي دارد:
الف - الف- بادکش گذاري: بادکش گذاري اثري فوق العاده در رفع اسپاسم عضلات حالب دارد و تقريباً بلافاصله درد را تسکين مي دهد؛ در واقع، بادکش گذاري با شل کردن عضلات صاف حالب، درد را کاهش داده باعث تسهيل حرکت و دفع سنگ خواهد شد. براي اين کار موضع حداکثر درد را با يک روغن مناسب چرب کرده در همان ناحيه بادکش بگذاريد و تا رفع کامل درد(معمولاً 15-10 دقيقه) آن را برنداريد. طبيعي است که با اين کار ممکن است پس از مدتي درد را در نقطه اي پائين تر از نقطه قبلي احساس کنيد که علت آن حرکت سنگ است. به موازات تغيير محل درد، جاي بادکش ها را عوض مي کنيد تا وقتي که سنگ داخل مثانه شود و درد از بين برود. اگر درد بيمار در ناحيه اي وسيع پخش است؛ در کلّ ناحيه درد بادکش بگذاريد. اگر درد بيمار در جاهايي مثل بيضه يا کشاله ران احساس مي شود و طبيعتاً نمي توانيد محلّ اصلي سنگ را پيدا کنيد؛ مسيري از روي کليه تا روي مثانه را بادکش گذاري کنيد. اين مسير از کليه شروع مي شود؛ 20-15 سانتي متر به سمت پايين حرکت مي کند و سپس با گذشتن از پهلوي بيمار با مسيري مورّب به سمت مثانه(قسمت بالاي ناحيه تناسلي) مي رسد. اين نحوه بادکش گذاري تقريباً شکست درماني ندارد. پس از مديريت اورژانسي درد و در طول درمان دارويي، بادکش گذاري روزانه (روزي يک بار به مدّت 20-15 دقيقه) روي کليه مبتلا باعث افزايش خون رساني کليه و تسريع در حل شدن ساير سنگ ها و جلوگيري از تشکيل ساير سنگ ها خواهد شد.
الف- ب- ساير روش ها: در صورتي که به هر دليل قادر به بادکش گذاري نيستيد؛ مي توانيد يک عدد آجر(ترجيحاً آب نديده) را داغ کرده لاي حوله پيچيده روي موضع درد بگذاريد و تا حدّ تحمّل، آن را برنداريد. اين کار اگر چه تأثير بادکش را ندارد؛ امّا به ويژه در کنترل دردهاي خفيف تر مؤثّر است.
ب - نکته هاي پيشگيرانه و بهداشتي در درمان سنگ کليه:
1- دستورات تغذيه اي:
- هر قدر غذا را بيشتر بجويد احتمال پيدايش سنگهاي کليوي را کاهش مي دهيد.
- از مصرف غذاهايي که مخالف طبع شما هستند يا به زبان ساده به شما نمي سازند؛ بپرهيزيد.
- پرخوري يکي از عوامل پيدايش اين سنگهاست از اين عامل تخريب جسم و روح فاصله بگيريد.
- هرگونه ضعف در کارکرد معده؛ مي تواند سبب ساز بروز اين سنگها باشد؛ بنابراين اگر دچار نفخ، درد يا سوزش معده، ترش کردن، سنگيني معده بعد از غذا و مانند آن هستيد؛ نسبت به درمان آن اقدام کنيد.
- مصرف پروتئين هاي حيواني(انواع گوشت، تخم مرغ و لبنيات) را به حدّاقل مورد نياز کاهش دهيد. در مورد مصرف گوشت هاي مانده و کهنه(از جمله گوشت هاي يخي و فريزري، سوسيس، کالباس، همبرگر و ...)، ماهي شور و پاچه، دقّت بيشتري کنيد.
- مصرف اين موادّ غذايي را نيز حتّي المقدور کاهش دهيد يا قطع کنيد: انواع شيريني مصنوعي و شيريني هاي قنّادي، قهوه، چاي، انواع شکلات و کاکائو، انواع نوشابه ها، بادام زميني، اسفناج، آجيل هاي بوداده و ...
- مصرف نمک را تعديل کنيد و ترجيحاً به جاي نمک هاي تصفيه شده از نمک دريا يا معدني استفاده کنيد.
- در شهرهايي که آب سنگيني دارند؛ از آب جوشيده و يا در صورت امکان از آب چشمه يا قنات استفاده کنيد.
- مصرف انواع ميوه و سبزي را در رژيم غذايي خود افزايش دهيد.
- درمان سنگ کليه بدون اقدام براي درمان يبوست بيمار، کاري است عبث و بي نتيجه. بسياري از مواقع، تنها با درمان يبوست، سنگ کليه بيمار هم درمان مي شود.
- شايد يک معيار ساده براي درک اين که آب بدن کافي است يا خير آن است که به رنگ ادرار توجّه کنيم؛ اگر رنگ ادرار به سمت زرد پررنگ ميل کرد يا بوي آن تند شد؛ احتمالاً نياز به مصرف آب بيشتري داريد؛ امّا اين مسأله هرگز به آن معنا نيست که آب درماني به شيوه رايج(گاهي تا 13 ليوان آب در روز) را به عنوان درمان سنگ کليه توصيه کنيم؛ چرا که اين کار، سنگ کليه و بيمار، هر دو را با هم نابود مي کند. بنابراين ميزان مصرف آب را بر اساس درخواست عاقلانه بدن - يعني همان احساس تشنگي - تنظيم کنيد.
2- ساير توصيه ها:
- فعّاليت سنگين و تعريق بيش از حد، زمينه ساز تشکيل سنگ کليوي است؛ امّا بي حرکتي عاملي خطرناکتر است؛ لذا سعي کنيد فعّاليت مناسب روزانه خود را حفظ کنيد. تجربه نشان مي دهد که انجام روزانه ورزش هايي مانند طناب زدن، به دفع بهتر سنگ کليه کمک مي کند.
- گرم نگه داشتن کليه ها از اصول مهمّ درماني سنگ کليه - و بسياري ديگر از بيماري هاي کليه - در طبّ قديم است. بستن شال به ويژه در فصول سرد سال بر روي کليه ها را به خصوص به کساني که دچار عود مکرّر سنگ کليه هستند؛ توصيه مي کنيم. ماساژ کليه ها با روغن هاي مناسب - زيتون، کنجد، سياهدانه، بادام تلخ، هسته قيسي و ... - هم تأثير شاياني در درمان سنگ کليه دارد. اثر اصلي اين دو کار، افزايش جريان خون کليوي و کارکرد بهتر آن است.
- حجامت: حجامت و به ويژه حجامت کليه ها از درمانهاي مناسب براي دفع سنگهاي کليوي است. گاه بلافاصله پس از حجامت، دفع سنگ آغاز مي شود. بنابراين و به ويژه در کساني که علايم سنگيني و غلظت خون دارند؛ نبايد از انجام حجامت غافل شد.
ج - درمان هاي دارويي:
درمانهاي دارويي ذکر شده در کتب طب سنتي بسيار متنوع و بر اساس انواع سنگها و مزاج بيمار متفاوتند. درمانهايي که در ادامه به آنها اشاره مي شود؛ درمانهايي هستند که ساده و قابل اجرا بوده؛ در عين حال بر روي اکثر سنگها مؤثر هستند.
- سياهدانه-عسل: 100گرم سياهدانه را آسياب کنيد و بلافاصله با يک کيلو عسل مخلوط کنيد و 3-2 ماه روزي 3 قاشق چايخوري از آن ميل کنيد. اين ترکيب فوق العاده، يک سنگ شکن قوي براي سنگ هاي کليوي و صفراوي است؛ رگ هاي بسته قلبي را باز مي کند؛ فشار خون را تنظيم مي کند و ....
- پوسته دروني سنگدان مرغ(يا ساير پرندگان): اين پوسته زرد رنگ را تميز کرده، شسته، خشک و آسياب کنيد و روزي 2 بار و هر بار نصف قاشق چايخوري از آن را ميل کنيد. البته به علت تلخي اين دارو، بهتر است آن را با کمي عسل مخلوط کرده خمير نسبتا سفتي بسازيد و اين خمير را در يخچال بگذاريد تا خودش را بگيرد. حالا به راحتي مي توانيد از اين خمير قرص هايي تهيه نموده و ميل کنيد. راه مناسب ديگر، ريختن اين پودر در کپسول است. ممکن است اطرافيان نسبت به غيربهداشتي بودن اين ترکيب به شما هشدار بدهند امّا مي توانيد مطمئن باشيد که با مصرف اين داروي سنگ شکن قوي دچار هيچ مشکلي نخواهيد شد.
- تراشه پوست خربزه: قبل از استفاده از خربزه، آن را بشوييد و پوست روي آن( که داراي طرح و خط است) را نازک بتراشيد( مثل تراشيدن پوست هويج). اين تراشه ها را خشک و آسياب کرده روزي 2 يا 3 بار و هر بار نصف قاشق چايخوري از آن را با کمي عسل مصرف کنيد.
- تخم خربزه: تخم خربزه و صيفي جات مشابه مثل گرمک و طالبي را دور نريزيد. آنها را جمع کنيد و روزي يک يا دو قاشق غذاخوري از آنها را به صورت خام، آرام آرام بجويد تا شيره آنها کاملا کشيده شود؛ سپس تفاله را بيرون بريزيد.
- خاکستر سوزانده کلم قمري: روزي 2 يا 3 بار و هر بار نصف قاشق چايخوري از آن را با کمي عسل ميل کنيد.
- خاکستر چوب انگور: مي توانيد آن را مشابه خاکستر کلم قمري مصرف کنيد. راه بهتر اين است که چوب درخت انگور( که هر قدر پيرتر و کلفت تر باشد اثر بهتري خواهد داشت) را روي حرارت بگيريد تا سرخ شود؛ سپس آن را در ظرف آبي فرو ببريد و اين کار را چند بار تکرار کنيد؛ سپس اين آب را به تدريج مصرف کنيد که يکي از بهترين داروهاي سنگ شکن است. آب برگ انگور و اشک درخت انگور هم از خاصيت سنگ شکني مناسبي برخوردارند.
- قطعه اي هندوانه را با پوست و تخمه هاي آن خرد کرده، مدتي آرام بجوشانيد تا آب آن غليظ شود و آن را صاف کنيد. به اين آب صاف کرده کمي سرکه بيافزاييد و به تدريج مصرف کنيد.
- ترب سياه: مصرف ترب سياه به اشکال گوناگون در درمان سنگ هاي کليوي بسيار مفيد است. يک راه ساده آن است که ترب سياه را(ترجيحاً با برگ و پوست و ريشه) آبگيري کنيم و روزي 2-1 استکان مصرف کنيم. امّا با توجّه به طعم نامطلوب، ايجاد نفخ شديد و مسايلي از اين دست بهتر است آب ترب را کاملاً با عسل شيرين کنيم که البته اين روش هم در بسياري از موارد نمي تواند مشکل را حل کند و لذا خيلي ها از خير مصرف اين داروي مفيد مي گذرند. امّا مرحوم دکتر عبدالله احمديه، براي مصرف ترب سياه راه مناسبي را پيشنهاد کرده اند که به نظر مي رسد براي عموم بيماران قابل انجام باشد: «ترب سياه را به ورقه هاي نازک برش داده دو طرف هر ورقه را کمي عسل بماليد(مثل ماليدن کره روي نان)؛ سپس اين ورقه ها را در سبدي قرار دهيد تا اين عسل ها کم کم به درون ظرفي که در زير سبد قرار مي دهيد بچکند. عسلي که به اين ترتيب جمع مي شود ضمن دارا بودن عصاره ترب سياه، براي مصرف کننده هم مشکل چنداني ايجاد نمي کند.»
- ساير داروها:
داروهاي ذيل؛ داروهايي ساده و در دسترس هستند که در دفع سنگهاي کليوي مؤثر هستند که يکي يا تعدادي از آنها را با هم و به روشهاي گوناگون مثل جوشاندن يا دم کردن مي توانيد استفاده کنيد:
داروهاي خنک: کاکل ذرّت، دم گيلاس و آلبالو، خارخسک، خارشتر، تخم کاسني، عنّاب، بنفشه، تخم هندوانه، پوست هندوانه، تخم کاهو، کاکنج(عروسک پشت پرده) و ....
داروهاي گرم: تخم رازيانه، پونه، پرسياوشان، تخم کرفس، بادرنجبويه، تخم خربزه، افتيمون، گزنه، سداب، بنصر و ....
دو نسخه براي افرادي که غذاهاي خنکي به آنها مي سازد:
- (خارشتر، يک قاشق مربّاخوري) + (دم گيلاس يا کاکل ذرّت، يک قاشق غذاخوري) + (تخم خربزه، يک قاشق مربّاخوري):
- (خارشتر، يک قاشق مربّاخوري) + (خارخسک يا تخم هندوانه، يک قاشق مربّاخوري) + (تخم خربزه يا تخم کرفس يک قاشق مربّاخوري): به همان شيوه فوق مصرف شود.
دو نسخه براي افرادي که غذاهاي گرمي به آنها مي سازد:
- (گزنه يا پونه، يک قاشق غذاخوري) + (تخم خربزه يا تخم کرفس، يک قاشق مربّاخوري) + (خارشتر يا خارخسک، يک قاشق مربّاخوري)
- (بادرنجبويه يک قاشق غذاخوري يا تخم رازيانه، يک قاشق مربّاخوري) + (تخم خربزه يا تخم کرفس، يک قاشق مربّاخوري) + (دم گيلاس يا کاکل ذرّت، يک قاشق غذاخوري)
روش آماده سازي داروها: همه داروهاي هر فرمول را با هم و با 2 ليوان آب روي شعله کم بجوشانيد تا يک استکان از آن بماند. آن را صاف کرده شيرين نموده ميل نماييد. اين کار را روزي يک بار و به مدّت يکي دو ماه انجام دهيد.
نکته: بهتر است حتّي در بيماران گرم مزاج هم تا حدّي غلبه با داروهاي گرم باشد.
- عرقيات گياهي
يک راه مناسب و ساده تر، استفاده از عرقيات گياهي است. پيشنهاد من به اين شرح است:
- براي افراد گرم مزاج:
(عرق خارشتر، يک قسمت) + (عرق خارخسک يا عرق کاسني، يک قسمت) + (عرق بابونه، يک قسمت)
- براي افراد سرد مزاج:
(عرق خارشتر، يک قسمت) + (عرق بابونه، يک قسمت) + (عرق بادرنجبويه يا اسطوخدّوس، يک قسمت)
اين عرق ها را با هم مخلوط کنيد و روزي 3-2 استکان تا يکي دو ماه ميل کنيد.
آيا لازم است دفع سنگ کليه را به چشم ديد؟
انتظار بسياري از بيماران آن است که سنگ کليه دفع شود و اگر چنين اتّفاقي نيفتد فکر مي کنند که درمان نشده اند؛ در حالي که اين تصوّر به اين دلايل نادرست است:
- اثربخشي داروهاي فوق الذّکر، اکثراً به صورت حل کردن سنگ است و لذا دفع سنگ عملاً احساس نخواهد شد.
- معيار اصلي در طبّ اسلامي براي درمان بيماري، از بين رفتن علايم بيماري است(که اين خود، بحث مفصّل و جداگانه اي را مي طلبد). بنابراين وقتي که بيمار، مدّتهاست که هيچ گونه درد يا ناراحتي ندارد و بدن او هيچ گونه علايم هشدار دهنده اي صادر نمي کند مي تواند از سلامت خود مطمئن باشد. وسواس در انجام اقدامات تشخيصي در اين حال غلط است. چنانکه گفتيم بسياري از ما در طول زندگي خود دچار سنگ هاي بي علامت و گذرا در کليه مي شويم که مي آيند و مي روند و هيچ گاه از وجود آنها مطّلع نمي شويم؛ بنابراين همان گونه که کسي از ترس اين سنگ ها مرتّباً سونوگرافي کليه انجام نمي دهد؛ بيماري که با انجام دستورات طبّ سنّتي، علايم بيماري اش کاملاً از بين رفته اند هم نيازي به اقدامات تشخيصي اضافه ندارد و مي تواند مطمئن باشد که در صورت رعايت دستورات بهداشتي(و به ويژه دستورات تغذيه اي که در اين مقاله ذکر شد)؛ ديگر شاهد سنگ اندازي کليه! در زندگي آرام خود نخواهد بود.
آيا ماء الشّعير در درمان سنگ کليه مفيد است؟
يکي از عقايد رايج در بين عموم مردم، اصرار به مصرف ماء الشّعير براي دفع سنگ کليه است. در اين رابطه دو نکته قابل ذکر است:
1- آنچه که به عنوان ماء الشّعير در شيشه هاي نوشابه در مغازه ها عرضه مي شود، نسبتي با ماء الشّعير طبّي ندارد. ماء الشّعير طبّي به زبان ساده لعاب حاصل از جوشاندن جوي پوست کنده است که کاربردهاي درماني زيادي دارد.
2- «جو» طبعي سرد و خشک دارد؛ بنابراين نوشابه هاي ماء الشّعير اگر هم اثري در دفع سنگ کليه داشته باشند؛ تنها براي افراد بسيار گرم مزاج قابل استفاده اند و براي سايرين مي توانند عوارض مختلفي به جاي بگذارند. لذا بهتر است عموم بيماران از مصرف آنها خودداري کنند.
مشروبات الکلي و دفع سنگ کليه!!
شياطين انس و جن براي توجيه اعمال زشت خود و افزودن به پيروان خويش، از راه هاي گوناگوني بهره مي گيرند؛ از جمله اين که به دلايل به ظاهر موجّه طبّي و بهداشتي متوسّل مي شوند. متأسّفانه عقيده نافع بودن مصرف مشروبات الکلي براي دفع سنگ کليه هم از جمله عقايد ناصوابي است که از سوي اين افراد تبليغ مي شود. در غلط بودن اين عقيده همين بس که در روايات حضرات معصومين(عليهم السلام) آمده است که «درحرام شفايي نيست»؛ امّا براي اقناع علمي شما عزيزان، اين چند سطر را از کتاب ارزشمند «اثرات مشروبات الکلي، چاي و قهوه از ديدگاه دانش پزشکي و دانشمندان غرب، تأليف دکتر علي اصغر اکبري، فصل 6، صفحه 132» ذکر مي کنيم:
«به جاست در مورد خودم(مؤلّف) داستاني عرض کنم: چند سال پيش مبتلا به درد شديد کليوي گرديدم. بعد از اقدامات آزمايشگاهي و سونوگرافي و عکس برداري نهايتاً وجود يک سنگ کوچک در يک کليه ام به اثبات رسيد. شما فکر مي کنيد چند نفر به بنده پيشنهاد کردند که جهت درمان، مقداري مشروبات الکلي و به ويژه آب جو مصرف نمايم؟ شخصاً آمار نگرفتم؛ ولي مهم اين است که اگر يک پزشک به بنده چنين پيشنهادي بدهد شما چه برداشتي مي کنيد؟ شايد شما بفرماييد اگر افراد غير پزشک گفته باشند قابل استناد نيست؛ ولي چون يک پزشک مصرف مشروبات الکلي را براي درمان شن کليه پيشنهاد مي کند احتمالاً اثر درماني دارد. بنده کمي شک کردم که شايد پيشنهاد ايشان علمي و از کشفيات جديد پزشکي باشد که خودم خبر ندارم. لذا آخرين چاپ از کتاب مربوطه، معروف به«اسميت» که صاحب نظران در آمريکا آن را به چاپ رسانيده اند به ويژه قسمت درمان آن را مورد مطالعه قرار دادم و مشاهده کردم که هيچ نامي از الکل{به عنوان درمان کننده سنگ کليه} برده نشده است. حتّي در حدّ حدس و گمان هم نامي از آن برده نشده است؛ زيرا که بسياري از مواقع در مراجع علمي ديده مي شود که گفته شده احتمال دارد فلان خوراکي يا فلان دارو در درمان فلان بيماري مؤثّر باشد؛ ولي اينجا دانشمندان و صاحب نظران براي درمان شن کلّيه حتّي از مشروبات الکلي به عنوان عامل احتمالي هم نام نبرده اند. جاي نگراني است که در کشور ما، بر خلاف علم و دانش پزشکي گاهي حتّي يک پزشک چنين تجويز غير علمي پيشنهاد مي دهد. در حالي که مشروبات الکلي خود مي توانند موجب تشکيل شن کليه بشوند؛ توجّه فرماييد:
از نظر باليني مهم ترين محرّک توليد اسيد اوريک در خون انسان، الکل مي باشد که توليد جديد آن را به طور چشم گيري بالا مي برد .... افرادي که توليد و ترشّح بيش از حدّ اسيد اوريک دارند؛ در معرض خطر ايجاد سنگ هاي کليوي هستند. سنگ ها ممکن است از اسيد اوريک تشکيل شده باشند يا آن که اسيد اوريک ممکن است هسته تشکيل سنگ هاي کلسيم يا ديگر انواع سنگ ها باشد.»
بنابراين واضح است که مصرف مشروبات الکلي نه تنها سنگ کليه را درمان نمي کند بلکه احتمال ايجاد آن را نيز افزايش مي دهد.
نکته: عقيده بر اين است که اگر سنگ کليه دفع شده را خرد و آسياب کرده و مصرف کنيم؛ تأثير به سزايي در دفع ساير سنگ ها خواهد داشت که البته با توجّه به اين که راه هاي ساده تر و خوشايندتري وجود دارد؛ اين اقدام را توصيه نمي کنيم.
کليه سنگ ساز
بيماراني هستند که مکرّرا دچار سنگ کليه مي شوند. طبّ کلاسيک به اين بيماران القا مي کند که ايراد از کليه شماست و اين حالت تا آخر عمر با شما خواهد بود. امّا واقعيت اين نيست؛ بلکه اکثر اين افراد را کساني تشکيل مي دهند که اقدامات درماني متعدّدي انجام مي دهند؛ امّا از انجام کارهاي پيشگيرانه غافلند. به همه اين بيماران توصيه مي کنم که اقدامات پيشگيرانه ذکر شده در اين مقاله(به ويژه اقدامات مربوط به اصلاح تغذيه و کارکرد دستگاه گوارش) را جدّي بگيرند تا کم کم تهمت سنگ ساز بودن از ساحت کليه آنها پاک شود. در افراد معدودي به علّت عدم توانايي کليه براي دفع موادّ محلول در آب منطقه سکونت، اين مشکل تکرار مي شود که به اين افراد توصيه مي کنيم که ميزان حدّاقلّي از دارو(مثلاً روزي نصف استکان عرق خارشتر) را مصرف کنند. البته بهتر است هر چند وقت يک بار دارو براي مدّتي قطع شود يا آن که به تناوب از داروهاي مختلف استفاده شود تا عوارض مصرف طولاني دارو بر بدن به حدّاقل برسد.
روزه و سنگ کليه
کساني که اصطلاحا کليه سنگ ساز يا بيماري هاي شديد کليوي دارند يا پيوند کليه شده اند؛ در بسياري از موارد با مشورت پزشک معالج و با رعايت مواردي که مانع از غليظ شدن خون و ادرار مي شود؛ قادر به روزه داري هستند. حتّي تحقيقات انجام شده در مورد بيماران پيوندي که آزمايش هاي طبيعي داشته اند نشان داده است که روزه داري هيچ اختلالي در آزمايش هاي آنها ايجاد نکرده است. تجربه به من نشان مي دهد که اکثر کساني که به اصطلاح کليه سنگ ساز دارند با رعايت موارد تغذيه اي ذکر شده و نيز مصرف حدّاقل دارو(مثلا نصف استکان عرق خارشتر در افطار و سحر)، به راحتي و بدون مشکل خاصّي قادر به روزه داري خواهند بود.